Από τον Μίνωα ως τον Νίκο Καζαντζάκη, το Ηράκλειο συνδέει τους μύθους και την ιστορία του με σπουδαίες προσωπικότητες.
Εκτός από τον Μίνωα, που θεωρούνταν ένας από τους πιο ισχυρούς, άμεμπτους και δίκαιους βασιλείς, στα Ανάκτορα της Κνωσού έζησαν και δραστηριοποιήθηκαν επίσης σύμφωνα με το μύθο, οι διάσημοι Αρχιτέκτονες Δαίδαλος και Ίκαρος, που δημιούργησαν αριστουργήματα.
Ο μεγάλος Έλληνας λογοτέχνης παράλληλα, Νίκος Καζαντζάκης, έλκει την καταγωγή του από το Ηράκλειο, με το Μουσείο προς τιμήν του να βρίσκεται στο χωριό Μυρτιά, λίγο έξω από την πόλη του Ηρακλείου, που αποτελούσε τόπο καταγωγής του πατέρα του.
Στο Ηράκλειο γεννήθηκε όμως και ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, γιος του μεγάλου επιχειρηματία από τη Λέσβο Παναγιώτη Αλεπουδέλη (το Ελύτης είναι καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του ποιητή), ο οποίος δραστηριοποιούνταν κοντά στο λιμάνι της πόλης φτιάχνοντας σαπούνια από λάδι ελιάς. Το εργοστάσιο μετέφερε τη δραστηριότητα του από το Ηράκλειο στον Πειραιά κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως οι εγκαταστάσεις του υπάρχουν ακόμα και θεωρούνται νεότερο μνημείο. Πλέον φιλοξενούν τον υπεραστικό σταθμό του ΚΤΕΛ Ανατολικής Κρήτης.
